W procesie łączenia spółek kapitałowych plan połączenia podlega, co do zasady, obligatoryjnemu badaniu przez biegłego w zakresie poprawności i rzetelności (art. 502 § 1 ksh). Badanie planu połączenia ma na celu weryfikację założeń procesu połączenia uzgodnionych przez zarządy łączących się spółek, a w konsekwencji zapewnienie wspólnikom (akcjonariuszom) tych spółek rzetelnej oraz obiektywnej informacji o przewidywanych skutkach połączenia.

Należy przyjąć, że przedmiotem badania przez biegłego są wszystkie elementy planu połączenia, przy czym badanie powinno dotyczyć głównie jego aspektów ekonomicznych.

Biegły jest wyznaczany przez sąd rejestrowy właściwy według siedziby spółki przejmującej albo spółki, która ma być zawiązana w miejsce łączących się spółek na wspólny wniosek spółek podlegających łączeniu. Przepisy prawa dopuszczają w uzasadnionych przypadkach możliwoś ć wyznaczenia dwóch lub większej liczby biegłych. Należy przyjąć, że plan połączenia powinien być badany przez biegłego z zakresu wyceny przedsiębiorstw, którym może być, choć nie musi, także biegły rewident. Ze względów praktycznych za uzasadnione oraz dopuszczalne należy uznać wskazanie we wniosku o wyznaczenie biegłego osoby fizycznej zatrudnionej np. w firmie audytorskiej, która świadczy usługi doradcze na rzecz łączących się spółek i dobrze zna ich sprawy. Złożenie opinii biegłego rewidenta w sądzie rejestrowym.

Po zbadaniu planu połączenia biegły w terminie określonym przez sąd, nie dłuższym jednak niż dwa miesiące od dnia jego wyznaczenia, sporządzi na piś mie szczegółową opinię i złoży ją wraz z planem połączenia sądowi rejestrowemu oraz zarządom łączących się spółek.

Opinia powinna zawierać co najmniej:

1. stwierdzenie, czy przyjęty w planie połączenia stosunek (parytet) wymiany udziałów lub akcji spółki przejmowanej bądź spółek łączących się przez zawiązanie nowej spółki na udziały lub akcje spółki przejmującej bądź spółki nowo zawiązanej został ustalony należycie,
2. wskazanie metody albo metod użytych dla określenia proponowanego w planie połączenia stosunku wymiany udziałów lub akcji wraz z oceną zasadności ich zastosowania,
3. wskazanie szczególnych trudności związanych z wyceną udziałów lub akcji łączących się spółek.

Z treścią opinii biegłego mają możliwość zapoznania się także wspólnicy (akcjonariusze) łączących się spółek w ramach przysługującego im prawa do informacji o połączeniu. Odstąpienie od badania planu połączenia przez biegłego W określonych przypadkach ustawodawca przewidział jednak możliwość odstąpienia od badania planu połączenia przez biegłego. Zgodnie z art. 5031 ksh badanie planu połączenia przez biegłego i jego opinia nie są wymagane, jeżeli wszyscy wspólnicy każdej z łączących się spółek wyrazili na to zgodę, z zastrzeżeniem art. 516 §7. Powyższy przepis ma na celu uproszczenie procedury łączenia spółek w sytuacji, kiedy wszyscy wspólnicy (akcjonariusze) każdej z łączących się spółek wyrazili zgodę na odstąpienie od przeprowadzenia badania planu połączenia spółek przez biegłego. Należy przyjąć, że wyrażenie takiej zgody powinno nastąpić w formie pisemnych oświadczeń złożonych przez każdego ze wspólników (akcjonariuszy) tych spółek albo w drodze jednomyślnych uchwał podjętych przez wspólników (akcjonariuszy) każdej z łączących się spółek. W praktyce zastosowanie powyższej uproszczonej procedury znajdzie zastosowanie w procesie łączenia się takich spółek, w których liczba wspólników (akcjonariuszy) nie jest znaczna. Uproszczenie procedur połączenia małych spółek z o.o. Przepis art. 5031 ksh zawiera ponadto odesłanie do treści art. 516 §7 ksh, dopuszczającego możliwość odstąpienia od badania planu połączenia w przypadku łączenia się spółek z ograniczoną odpowiedzialnoś cią, których wspólnikami są wyłącznie osoby fizyczne w liczbie nieprzekraczającej we wszystkich łączących się spółkach dziesięciu osób, chyba że przynajmniej jeden wspólnik zgłosi sprzeciw spółce, nie później niż w terminie miesiąca od dnia zgłoszenia planu połączenia do sądu rejestrowego.

Powyższa regulacja przewiduje więc uproszczenie procedury połączenia „małych spółek z o.o"., których wspólnikami są wyłącznie osoby fizyczne. Z treści wskazanych powyżej przepisów wynika, że w przypadku spełnienia w procesie łączenia się spółek wszystkich przesłanek określonych w art. 516 §7 ksh, stosowanie art. 5031 ksh będzie bezprzedmiotowe, tym samym w takiej sytuacji nie znajdzie on w ogóle zastosowania.

Obie powyższe regulacje, umożliwiające odstąpienie od badania planu połączenia przez biegłego, mają na celu uproszczenie oraz przyspieszenie realizacji procesu łączenia spółek, zapewniając jednocześnie wspólnikom (akcjonariuszom) łączących się spółek kapitałowych należyty poziom ochrony ich praw oraz interesów.